Nog nooit vertoond in Europa: 246 elektrische bussen die in één klap de dienstregeling van de dieselvloot overnemen. We hebben het hier over de concessie IJssel-Vecht, het busvervoer rond Zwolle, Deventer, Apeldoorn en Harderwijk. In opdracht van de provincies Gelderland, Overijssel en Flevoland organiseerde EVConsult de realisatie van de laadinfrastructuur. Dat bleek vooral een procesmatige uitdaging. ‘En dan is het wel erg handig als je heel veel verstand hebt van de techniek,’ aldus Antoine Uijttewaal van de provincie Flevoland.
Keolis won de aanbesteding van de concessie, die uiteindelijk 259 bussen telde. De eerste 246 bussen gingen op 13 december 2020 rijden, met de laatste 13 bussen in juli 2021 was de vloot compleet.
Gordiaanse knoop
Antoine Uijttewaal was namens de drie betrokken provincies de implementatiemanager en dus verantwoordelijk voor de implementatie van de concessie IJssel-Vecht. Gevraagd naar de grootste uitdagingen van het project, beschrijft hij een soort gordiaanse knoop. De bussen laden op de depots en tussentijds op acht locaties in de openbare ruimte, vaak in de nabijheid van treinstations. Daar heb je te maken met een veelheid aan stakeholders: de vervoerder natuurlijk, maar verder gemeenten, netbeheerders, NS, ProRail, omwonenden. Factoren waar rekening mee moet worden gehouden zijn de inpassing van een laadstation in de beschikbare ruimte, de bekabeling in de grond, de draaicirkel van een bus, de historische omgeving, de kwaliteit van de openbare ruimte, verkeersveiligheid. Maar ook het grondbezit, want een laadpaal in andermans grond neerzetten betekent dat je gebruiksovereenkomsten en opstalrechten moet regelen. De opdrachtgever heeft als verantwoordelijkheid al deze variabelen samen te brengen tot oplossingen die recht doen aan de wensen en belangen van alle betrokken partijen.
Verschuiving
Uijttewaal legt uit dat EVConsult oorspronkelijk voor de technische kant van de opdracht was aangetrokken, maar dat de focus gaandeweg het project verschoof naar procesmanagement. ‘EVConsult is erin geslaagd al die belangen te verenigen en alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Ik merkte hoe belangrijk het is dat EVConsult als procesmanager ook heel veel verstand heeft van de techniek. Zo kunnen ze partijen helpen bij het vinden van alternatieve locaties, bijvoorbeeld door het uitvoeren van beïnvloedingsberekeningen.’
Specifieke kennis
Uijttewaal ondervond dat de wereld van het elektrisch vervoer iets heel nieuws is en specifieke expertise vergt. ‘Dat moeten opdrachtgevers zich goed realiseren. Ook de meeste vervoerders beschikken nog niet over de benodigde kennis. Het verschil zit niet alleen in laadinfrastructuur, maar ook in het onderhoud. Het onderhoud van een elektrische bus, het inrichten van een onderhoudswerkplaats en het opleiden van mensen vereist heel wat anders dan het onderhoud van een dieselbus. Dat is de verantwoordelijkheid van de opdrachtnemer, maar als opdrachtgever kun je daar je ogen niet voor sluiten. Je kunt wel eisen dat de vloot op een bepaalde datum rijdt, maar die moet twee weken later nog steeds rijden. Bouw dus tijd in om testen uit te voeren tussen oplevering laadinfrastructuur en start concessie. Je hebt minstens zes weken nodig om alle opstartproblemen boven water te krijgen.’
Andere tip van Uijttewaal: maak ruim van tevoren afspraken met de regionale netbeheerders zodat je tijdig stroom hebt. ‘De vraag naar stroom is momenteel heel groot en de capaciteit van het netwerk kent zijn beperkingen. Je moet dit steeds verder van tevoren regelen. De levering van laadinfrastructuur is niet zo’n probleem, maar voor het realiseren van een verdeel- en inkoopstation moet je echt negen maanden tot een jaar rekenen. Daarmee is het bepalend voor je totale planning.’
