In 2026 treedt RED-III (Renewable Energy Directive III), de nieuwe Europese richtlijn voor hernieuwbare energie, in werking. Deze richtlijn brengt aanzienlijke veranderingen voor de transportsector. Irene Overtoom, senior consultant bij EVConsult, legt uit hoe bedrijven zich nu al kunnen voorbereiden op de veranderingen. “De invoering is nog ver weg, maar bedrijven kunnen zich nu al voorbereiden door aandacht te hebben voor aanbestedingen of zelfs te lobbyen voor hun belangen.”

In dit artikel kijken we naar wat RED-III inhoudt, welke wijzigingen er komen, en hoe bedrijven zich kunnen aanpassen aan de nieuwe regels.

Wat is RED-III?

RED-III is de derde versie van de Europese richtlijn die ervoor moet zorgen dat er meer gebruik wordt gemaakt van hernieuwbare energie door jaarverplichtingen op te leggen aan bedrijven die fossiele energie leveren aan transport. Deze verplichtingen worden nu ingelost met zogenaamde Hernieuwbare Brandstofeenheden (HBE’s). Onder RED-III worden dit Emissie Reductie Eenheden (ERE’s). “Het grote verschil met eerdere versies is dat er meer focus komt op het daadwerkelijk verminderen van CO2-uitstoot in de keten, in plaats van alleen te kijken naar het aandeel hernieuwbare energie,” legt Irene uit.

Uitbreiding naar lucht- en zeevaart

Een belangrijke verandering onder RED-III is dat de verplichting om hernieuwbare energie te gebruiken niet alleen meer geldt voor wegverkeer en spoor, maar ook voor de luchtvaart en zeevaart. “Voorheen kon de zeevaart bijvoorbeeld bijdragen aan de doelstellingen voor wegvervoer. Een mooi verdienmodel voor de zeevaart, waar veel biobrandstoffen worden gebruikt, maar dat zorgt er ook voor dat er minder verdienpotentieel in elektrisch wegvervoer zit. Vanaf 2026 wordt elke sector verantwoordelijk voor zijn eigen doelstellingen,” zegt Irene.

Voor leveranciers van hernieuwbare elektriciteit aan wegverkeer, zoals voor het opladen van elektrische voertuigen, kan het bovenstaande echter een voordeel zijn, omdat het aanbod van HBE’s (dan ERE’s) in wegvervoer zal afnemen, wat de prijs opdrijft​. Met name voor laadpaalexploitanten en bedrijven die elektrische vrachtwagens of bussen opladen, biedt dit kansen, aangezien de focus nu meer op sectorale verduurzaming ligt.

Van een jaarverplichting voor vervoer over land (RED-II), naar sectorspecifieke verplichtingen voor de alle vervoerssectoren (Bron: Ministerie van IenW)

Nieuwe mogelijkheden voor HBE’s

Een opvallende ontwikkeling onder RED-III is dat HBE’s nu ook beschikbaar komen voor andere toepassingen, zoals het opladen van mobiele werktuigen. “Denk aan elektrische kranen of graafmachines die worden gebruikt in de bouw. Momenteel hebben bedrijven die diesel leveren aan dit soort machines wel een verplichting in HBE’s, maar levert energie aan een emissieloze machine geen HBE’s op. Dit gaat veranderen,” legt Irene uit.

Kosten gaan omlaag

Heb je nog nooit van HBE’s gehoord? Dan komt dat waarschijnlijk omdat het systeem niet erg toegankelijk is. Als eigenaar van de aansluiting waarover elektriciteit wordt geleverd aan vervoer, moet je zelf een rekening openen bij de Nederlandse Emissie Autoriteit (NEA), je administratie netjes bijhouden en jaarlijks audits laten uitvoeren. Dit kost veel tijd die bedrijven niet aan hun kernactiviteit kunnen besteden. Bovendien ligt door de kosten van de audits de drempel vanaf wanneer het verhandelen van HBE’s gaat lonen, vrij hoog. “Wanneer je gebruik maakt van netstroom, ligt het break-even punt nu op 75.000 kWh per jaar. Dat is ongeveer 8 zeer goed presterende laadpalen.”

Onder RED-III gaat dit veranderen. Bedrijven kunnen gebruik maken van een inboekdienstverlener die alle administratie op zich neemt en in één keer een audit kan laten uitvoeren over alle partijen die hij bedient. Hiermee wordt het systeem veel laagdrempeliger en kunnen kleinere partijen ook meeprofiteren.

Voor klanten van EVConsult betekent dit dat ze ook met een kleiner areaal hun investering in laadinfrastructuur deels kunnen financieren met ERE’s. Als de waarde van ERE’s gaan stijgen als gevolg van het nieuwe systeem, dan snijdt dit mes aan twee kanten: elektrisch rijden wordt goedkoper en fossiel rijden wordt duurder. EVConsult kan daarbij ondersteunen door hier rekening mee te houden in de business case berekeningen, de juiste dienstverlener te vinden en te zorgen dat de klant optimaal profiteert van de nieuwe mogelijkheden.

Praktijkvoorbeeld: elektrische graafmachines in de bouw

Irene deelt een voorbeeld van een bouwbedrijf dat al stappen heeft gezet richting elektrificatie. “Een groot Nederlands bouwbedrijf heeft geïnvesteerd in volledig elektrische graafmachines om hun CO2-uitstoot te verlagen. Dit is een aanzienlijke investering, maar levert wel besparingen op in het energieverbruik. En vanaf 2026 kunnen ze de kosten van duurzaam opgewekte energie die ze aan deze machines leveren zelfs deels terugverdienen met ERE’s. Met het huidige systeem zou dit tot ca. €0,13 per kWh opleveren, dat is een aanzienlijk rendement.”

Dit praktijkvoorbeeld laat zien dat bedrijven die tijdig investeren in duurzame technologie, niet alleen milieuwinst kunnen boeken, maar ook financieel voordeel kunnen halen uit het HBE/ERE-systeem​.

Lees meer over emissieloos bouwen

Hoe kunnen bedrijven zich voorbereiden?

Irene benadrukt dat bedrijven nu al stappen moeten zetten om voorbereid te zijn op RED-III. “Hoewel het ministerie nog bezig is met de exacte uitwerking van de wetgeving, kunnen bedrijven nu al anticiperen op de nieuwe eisen door hier in aanbestedingen voor laadinfrastructuur rekening mee te houden,” adviseert ze. Dit kan hen helpen om optimaal te profiteren van het nieuwe systeem en de baten eerlijk te verdelen.

Daarnaast wijst Irene erop dat er nog ruimte is voor bedrijven om invloed uit te oefenen op de nationale implementatie van RED-III. “Het kan zinvol zijn om te lobbyen voor specifieke belangen binnen de sector, omdat er nog consultatiemomenten komen.”

Conclusie

RED-III brengt ingrijpende veranderingen met zich mee voor de transportsector, maar biedt ook nieuwe kansen voor bedrijven die tijdig inspelen op de eisen. “Bedrijven die nu al bezig zijn met verduurzaming, zullen beter gepositioneerd zijn om te profiteren van de nieuwe richtlijnen,” zegt Irene Overtoom. Ze adviseert bedrijven om de veranderingen niet af te wachten, maar nu al stappen te zetten richting een toekomst waarin CO2-reductie centraal staat.

Bij EVConsult helpen we bedrijven om strategisch voor te sorteren op RED-III, zodat ze klaar zijn voor de nieuwe regelgeving en tegelijkertijd hun duurzaamheidsdoelen behalen.